نوشته دکتر سامینا رحمان، متخصص زنان در The Hill
سامینا رحمان یک متخصص زنان و مدیر مرکزی در مرکز شهر شیکاگو است که خدمات بهداشت زنان ارائه می دهد و استادیار بالینی زنان زایمان در دانشکده پزشکی نورثوسترن فینبرگ و یکی از اعضای پابلیک وویسز در پروژه OpEd است.
آیا دسترسی به لوازم بهداشتی قاعدگی برای افرادی که قاعدگی را تجربه میکنند باید یک امتیاز محسوب شود؟ ریچارد پیکت، نماینده شهر دیکسفیلد ایالت مین Maine امریکا میگوید «زنان زندانی نباید به محصولات بهداشت قاعدگی بطور رایگان دسترسی داشته باشند.» به این ترتیب دیکسفیلد اخیرا لایحهای را رد کرد که اجازه دسترسی رایگان و نامحدود به تامپون، نوار بهداشتی و فنجانهای قاعدگی برای زندانیان در بازداشتگاهها و زندانهای ایالتی را میداد، چون بنا به گفته خبرنگاری که در توییتر نوشت « اگر بخواهم صادقانه بگویم، بدون اینکه قصد بی احترامی داشته باشم، فکر میکنم سیستم زندانها و سیستم اصلاحی از ابتدا هم جایی برای فراهم کردن رفاه و راحتی نبوده» خیلی از زنانی که در این موسسات تادیبی هستند مجبور به تهیه و استفاده از محصولات بهداشتی جایگزین و موقتی میشوند که میتواند در نهایت منجر به بیماریهای جدی در آنها شود. هیچ کس، چه زندانی چه غیر زندانی، نباید از برابری و حق دسترسی به محصولات بهداشت قاعدگی محروم شود، به خصوص در کشور پیشرفتهای مثل ایالات متحده امریکا. اما متاسفانه به دلیل دیدگاههای مردسالارانه بسیاری از سیاستمداران این حق از زنان گرفته میشود. البته که این حق گرفته شده سرچشمه بوجود آمدن بسیاری از جنبشهای سیاسی و اجتماعی هم بوده است.
«جنبش برابری قاعدگی» اسمی که توسط جنیفر ویس وولف (Jennifer Weiss Wolf)برای این جنبش انتخاب شد، جنبشی است در پاسخ به تبعیض جنسیتی جهانی علیه تمام زنان و افرادی که قاعدگی را تجربه میکنند. جنیفر ویس وولف در کتابش «عادت ماهیانه در منظر عموم: ایستادن برای حق برابر قاعدگی» از نابرابریهای قاعدگی و دفاعیاتش در برابر« مالیات بر تامپون» میگوید و اینکه همه اینها چه تاثیری بر «فقر قاعدگی» دارد. او یکی از موسسان سازمانی است که درباره این مسائل در سطح ملی فعالیت میکند. مالیات تامپون در ایالات متحده امریکا، مثل خیلی از کشورهای توسعه یافته دیگر، محصولات بهداشتی زنان را مشمول مالیات فروش میکند. این مالیات به محصولاتی مثل دارو و پروتزها که ضروری به شمار میآیند، تعلق نمیگیرد. هدف قوانین و ضوابط سازمان «برابری قاعدگی»، معافیت محصولات قاعدگی از این مالیات است. بنا به آنچه در سایت رسمی این موسسه نوشته شده این محصولات «باید قابل تهیه، قابل دسترسی برای همه و بدون ضرر برای بدن و زمین باشد. عادت ماهیانه نباید برای هیچ کس مانعی باشد، نقطه سر خط.»
کنیا یکی از اولین کشورهایی است که این مالیات فروش را از محصولات بهداشتی زنان برداشته و علاوه بر آن تا امروز ده ایالت «مالیات صورتی» و «مالیات تامپون» را حذف کردهاند. مبارزه برای حق برابر قاعدگی فراتر از سیستم عدالت کیفری و ایالات متحده امریکا است و هیچ زمانی بیش از امروز اهمیت و اولویت نداشته. مستند اخیر شبکه نتفلیکس به اسم «عادت ماهیانه، نقطه سر خط» در نود و یکمین سالانه جایزه آکادمی تقدیری ملی دریافت کرد. رایکا زهتابچی کارگردان این فیلم، بسیار از اینکه توانست چالشهای حق برابر قاعدگی را در این مستند به تصویر بکشد خوشحال بود. آنچه این زنان روستایی در هند را مثل زنان زندانی در مرکز اهمیت قرار میدهد، خودکفایی در تولید نوار بهداشتی و قابل دسترس کردن آن در سطح روستاها بوده. آنها با وجود شرم و تابوی پریود در بسیاری از مناطق هند، موفق به این کار شدند. جنبش برابری قاعدگی جنبشی سیاسی و اجتماعی است برای کاهش مشکلاتی که امروزه حداقل نیمی از مردم دنیا با آن روبهرو هستند» از زنان نپالی در مناطق روستایی که به دلیل شرم قاعدگی حاکم و شرم فرهنگی حیطه این موضوع میمیرند، تا نوجوانان فقرزده حاشیه نشین کارولینا شمالی که قدرت خرید لوازم بهداشتی قاعدگی ندارند. بسیاری از زنان و دختران با مشکلات و دشواریهای پزشکی روزافزون روبهرو هستند، خواه به دلیل غیر قابل دسترس بودن محصولات بهداشت قاعدگی از فقر یا شرایط اجتماعی، خواه به دلیل باور نادرست در بسیاری از فرهنگها که زنان را در زمان قاعدگی کثیف و ناپاک میداند.
در ماه می سال ۲۰۱۸، صندوق جمعیت سازمان ملل از شرم قاعدگی، کمبود آگاهی درباره پریود و بهداشت قاعدگی در شرق و جنوب آفریقا و عواقب آن بر سلامت زنان و نقض حقوق بشر گزارشی منتشر کرد. کمبود منابع بهداشتی، آب تمیز، محصولات بهداشت قاعدگی و کمبود آموزش عمومی درباره قاعدگی موجب شده است تبعیض جنسیتی، عدم آموزش در مدارس دخترانه، کودک همسری، خشونت جنسیتمحور و مشکلات بهداشتی مزمن افزایش یابد. زنان مبتلا به اچایوی مثبت بیشترین مشکل را با وجود این شرم دارند و معمولا بدلیل این موضوع به حاشیه رانده میشوند.
من به عنوان یک متخصص زنان که در عرصه بینالملل و در مناطق محروم کشور فعالیت کردهام، تاثیر نابرابری قاعدگی را بر بیمارانش دیدهام. بسیاری از نوجوانان بخاطر ترس از قاعدگی و قابل دسترس نبودن محصولات بهداشت قاعدگی به مدرسه نمیرفتند. بسیاری از آنها از درد قاعدگی، دیسمنوره یا درد شدید قاعدگی رنج میبردند و به خاطر تابو بودن قاعدگی از این موضوع با کسی صحبت نکردهاند. صحبت نکردن از مشکلات قاعدگی میتواند منجر به تشخیص دیرهنگام بیماریهایی مثل آندومتریوز (بافت رحم در جایی بیرون رحم وجود دارد، ممکن است در هر جایی از حفره لگنی وجود داشته و فعالیت کنند و موجب درد شدید شود)، آدنومیوز (بافت آندومتر دیواره رحم به سمت دیواره ماهیچه ای رحم کشیده می شود)، یا فیبروئید رحم (نوعی توده خوشخیم در رحم)شود که بر کیفیت زندگی، رابطه جنسی و بارداری تاثیرگذار است.
با بالا بردن آگاهی درباره مسائل مربوط به برابری قاعدگی امیدواریم که تغییراتی در قوانین جنسیتزده و اصلاحات فرهنگیـاجتماعی در شرایط تمام زنان شاهد باشیم. چه زندانی، چه فقیر و چه افرادی که عضوی از طبقه مرفه جامعه هستند اما هنوز درگیر تابوی بهداشت قاعدگی هستند، همه و همه باید بتوانند اتفاقهای طبیعی مثل قاعدگی را پشت سر بگذارند بدون اینکه نگرانی دسترسی به محصولات بهداشت قاعدگی، مالیات ناعادلانه را داشته باشند و یا تحت تاثیر عواقبی که سلامتی و زندگی اجتماعی آنها را تحت فشار قرار میدهد قرار بگیرند.