این گفتار بخش اول مطلبی است که به درمان‌های خانگی برای دردهای قاعدگی می‌پردازد

پیش‌تر در مورد قاعدگی یا عادت ماهانه یاد گرفتیم و این که آن‌چه ما به صورت عامیانه آن را «پریود» می‌نامیم، خونریزی در اثر ریزش لایه داخلی رحم یا همان آندومتر است. خون و بافت آندومتر از طریق دهانه رحم و واژن دفع می‌شود.

در مطلب دیگری در بلاگ همدم با توجه به این که افراد زیادی پیش از آغاز خونریزی ماهانه یا در طول قاعدگی از درد و انقباض گله می‌کنند؛ به این پرداختیم که چرا درد و انقباض در قاعدگی اتفاق می افتد؟ در این مطلب به بخشی از راه‌ها برای کاهش درد قاعدگی می‌پردازیم.

هنگام قاعدگی احساس درد و گرفتگی در اطراف شکم، کمر و ران شایع است. در طول پریود، عضلات رحم برای ریزش و دفع بافت لایه داخلی رحم منقبض می‌شوند. گاهی اوقات این انقباضات را به‌صورت گرفتگی و درد احساس می‌کنید. برخی از افراد تهوع، استفراغ، سردرد یا اسهال [و یا یبوست] را نیز تجربه می‌کنند.

بعضی از افراد قاعدگی دردناکی دارند و برخی نه. علم پزشکی هنوز نتوانسته است دلایل این تفاوت‌ها را کاملا کشف کند،اما تعدادی از عوامل شناخته شده درد قاعدگی شدید عبارتند از:

• داشتن خونریزی شدید
• اولین زایمان
• سن کمتر از بیست سال یا اوایل بلوغ و اولین قاعدگی‌ها
• تولید زیاد یا حساسیت بالا به پروستاگلاندین، هورمونی که رحم را منقبض می‌کند
• اندومتریوز یعنی رشد غیر عادی بافت لایه داخلی رحم
• استفاده از ابزار پیشگیری از بارداری

برای کم کردن درد خفیف تا متوسط، برخی از درمان‌های خانگی می‌توانند موثر باشند. بعضی از این درمان‌ها سریعا موجب کاهش درد می‌شوند و برخی دیگر درد و انقباضات را در چرخه‌های بعدی کاهش می‌دهند. در این نوشتار به معرفی روش‌های درمان سریع درد و انقباضات دوران قاعدگی می‌پردازیم.

قرص مسکن

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) مثل ژلوفن و مفنامیک اسید، برای درد و خونریزی شدید قاعدگی توصیه می‌شوند. این داروها باعث کاهش تولید پروستاگلاندین در بدن می‌شوند. ژلوفن به ندرت و تنها وقتی که درد شدید است باید مصرف شود. مفنامیک اسید را باید در دو روز اول قاعدگی و به صورت منظم مصرف کرد تا اثر تسکین‌دهندگی داشته باشد. در صورتی که درد شدیدتری دارید با مراجعه به دکتر می‌توانید از مسکن‌های قوی‌تر استفاده کنید.

گرم کردن

گرم کردن کمر و شکم ممکن است درد را کاهش دهد. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۲، زنان ۱۸ تا ۳۰ ساله با قاعدگی‌های منظم اثر گرم کردن شکم و کمر را در کاهش درد گزارش کردند. نتایج گزارش نشان می‌داد که اثرتسکین‌دهندگی یک برچسب گرم‌کننده تا دمای ۴۰ درجه سانتیگراد، معادل مصرف ایبوپروفن است(۱). اگر بطری آب گرم یا تشکچه برقی نداشته باشید، دوش آب گرم بگیرید و یا حتی با استفاده از یک حوله گرم، شکم و کمر خود را کمپرس کنید. اگر متوجه شدید که درد شما با گرم کردن کاهش می‌یابد می‌‌توانید کیسه آب گرم مناسب و یا تشکچه برقی خریداری کنید و یا در صورتی‌ که مایکروویو دارید خودتان بالشتک گرم درست کنید!

درست کردن بالشتک گرم

1. اطراف دو قطعه پارچه هم اندازه (سایز دلخواهتان) را مثل یک بالش، به‌ هم بدوزید و تنها بخش کوچکی از درز را باز بگذارید.
2. بالشتک را از درز ندوخته با دانه‌های برنج [یا هسته‌های گیلاس یا آلبالو شسته و خشک شده] پر کنید و درز را بدوزید.
3. این بالشتک را درون مایکروویو برای چند دقیقه، با قدرت ۷۰۰ کیلو وات به مدت یک دقیقه، گرم کنید. حواستان باشد که بیش از حد داغ نشود.
4. اگر داغ بود اجازه دهید کمی خنک شود و یا آن را درون حوله‌ای بپیچید. این بالشتک را می‌توان چندین بار درون ماکروویو گرم کرد و برای تسکین درد روی ناحیه مورد نظر گذاشت.
5. این بالشتک را می‌توانید با روغن‌های گیاهی معطر و آرامش‌بخش مثل روغن اسطوخودوس، مریم گلی و مرزنگوش معطر کنید.

 

ماساژ با روغن‌های گیاهی

ماساژ درمانی برای حدود ۲۰ دقیقه می‌تواند به کاهش درد قاعدگی کمک کند. یک مطالعه اثر ماساژ را در افراد مبتلا به درد قاعدگی ناشی از اندومتریوز بررسی کرد (۲). محققان دریافتند ماساژ بلافاصله درد را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد و مانع افزایش دوباره آن می‌شود. ماساژ درمانی برای قاعدگی شامل فشار دادن نقاطی خاص است در حالی که دستان ماساژور در اطراف شکم، پهلو و پشت حرکت می‌کنند.

گاهی اضافه کردن روغن‌های گیاهی به سبک آروماتراپی یا همان رایحه درمانی، ممکن است مفیدتر باشد. در یک مطالعه ۴۸ فرد مبتلا به درد قاعدگی به دو گروه تقسیم شدند: یک گروه با کرمی حاوی روغن‌های گیاهی و گروه دیگر با کرمی حاوی عطر مصنوعی ماساژ داده شدند.شدت و طول مدت درد در گروهی که از روغن‌های گیاهی استفاده می‌کردند، کاهش چشمگیری داشت (۳). محققان این مطالعه از ترکیب روغن اسطوخدوس، مریم گلی و مرزنگوش استفاده کردند. شما می‌توانید روغن ماساژ معطر را بخرید و یا خودتان با استفاده از روغن‌های معطر گیاهی و یک روغن پایه، ترکیب مخصوص خود را بسازید.

 

ارضا شدن (ارگاسم)

هنوز مطالعه بالینی منسجمی درباره تأثیر مستقیم ارگاسم بر رفع گرفتگی عضلات در مدت قاعدگی انجام نشده، ولی آموزشگران حرفه‌ای لذت و سلامت جنسی از جمله آویشن معتقدند که ارضای جنسی به تحمل درد قاعدگی کمک می‌کند. ارضای واژنی تمام بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ از جمله نخاع و مغز، که باعث رهاسازی نوروترانسمیترهایی مثل اندورفین‌ها و اکسی‌توسین می‌شود. اندورفین‌ها باعث کاهش احساس درد می‌شوند.

دکتر بری کمیساروک، استاد روانشناسی دانشگاه دانشگاه راتگرز که بر روی ارگاسم در زنان مطالعه می‌کند، در مصاحبه‌ای با بی بی سی می‌گوید: «ارضای واژنی، درونی و شامل کل بدن است؛ احتمالا به این دلیل که اعصاب حسی کلیتوریس که به ناحیه خارجی آن چوچوله گفته می‌شود، با اعصاب حسی واژن تفاوت دارند». او به همراه دکتر بت وایپل در سال ۱۹۸۵ اولین مطالعه را در مورد تاثیر ارضا شدن بر درد انجام دادند. این مطالعه نشان داد که تحریک واژنی توسط خود فرد [یا خودارضایی]، تحمل درد را دو برابر می‌کند(۴).

پرهیز غذایی

در طول قاعدگی، بهتر است از مواد غذایی که باعث ورم و نفخ شکم می‌شوند اجتناب کرد. غذاهای چرب، الکل، نوشیدنی‌های گازدار، کافئین و غذاهای شور از موارد مواد غذایی مضر در دوران قاعدگی هستند. کاهش یا حذف این غذاها می‌تواند گرفتگی و درد قاعدگی را کاهش دهد. بجای نوشیدنی کافیین‌دار (مانند قهوه، چای، نوشابه و یا نوشیدنی انرژی‌زا) از دم‌نوش زنجبیل یا نعناع یا مخلوط آب جوش و لیموترش استفاده کنید. اگر هوس مواد غذایی شیرین کرده‌ اید، میوه تازه و یا خشک بخورید.

گیاهان دارویی

سبزی‌ها و ادویه‌های خاصی می‌توانند درد و انقباضات دوران قاعدگی را کاهش دهند. این داروهای گیاهی حاوی ترکیبات ضد التهابی و ضد انقباض ماهیچه هستند که باعث کاهش انقباض عضلانی و تورم ناشی از درد قاعدگی می‌شوند.

• دم‌نوش بابونه

هفته قبل از پریود، هر روز دو فنجان دم‌نوش بنوشید. اگر هر ماه آن را مصرف کنید، اثر مفید آن را مشاهده خواهید کرد.مصرف بابونه دم‌کرده سطح گلیسین ادرار را بالا می‌برد که باعث کاهش انقباض عضلانی می‌شود.

• دانه‌های رازیانه

با شروع پریود به مدت سه روز هر روز ۱۲۰ میلی‌گرم عصاره رازیانه مصرف کنید. این مقدار عصاره باعث کاهش درد قاعدگی می‌شود(۵).

• دارچین

با شروع پریود به مدت سه روز هر روز دو کپسول ۴۲۰ میلی‌گرمی دارچین مصرف کنید. این مقدار دارچین باعث کاهش خونریزی قاعدگی، درد، تهوع و استفراغ در افراد مورد مطالعه شد (۶).

• زنجبیل

برای یک نوشیدنی تسکین دهنده انقباض کمی زنجبیل تازه را در یک لیوان آبجوش رنده کنید. یک مطالعه نشان داد که ۲۵۰ میلی‌گرم زنجبیل خشک که چهار بار در روز و به مدت سه روز مصرف شود باعث تسکین درد می‌شود و اثری مشابه مصرف ایبوپروفن دارد(۷).

• شوید

قبل از اینکه پریودتان آغاز شود به مدت پنج روز هر روز یک گرم عصاره شوید مصرف کنید. این مقدارعصاره باعث کاهش درد قاعدگی می‌شود و اثری مشابه مصرف مفنامیک اسید دارد(۸).

• عصاره پوست درخت کاج دریایی فرانسوی (پیکنوژنول)

این عصاره که با نام تجاری پیکنوژنول شناخته میشود حاوی آنتی‌اکسیدان‌های فراوانی است. البته ترکیب این آنتی اکسیدان‌ها در مواد دیگری مثل بادام زمینی و یا دانه انگور هم یافت می‌شود.مصرف روزانه مکمل پیکنوژنول می تواند درد پریود را کاهش دهد. یک مطالعه نشان داد افرادی که در طول خونریزی قاعدگی خود، روزانه ۶۰ میلی‌گرم پیکنوژنول خورده‌اند، درد کمتری دارند(۹).

 

پاسخ دادن به پرسش‌های روزانه احوال‌پرسی همدم و نگاهی به گزارش‌های چند ماهه در اپلیکیشن همدم در طول چرخه قاعدگی برای چند دوره متوالی به شما کمک خواهد کرد که رفتار طبیعی بدنتان را بشناسید، نوع درد و انقباض و زمان آن را پیش‌بینی کنید و اثر روش‌های کاهش درد را بسنجید. برای آشنایی بیشتر با رابطه جنسی در دوره قاعدگی و ارگاسم، به شما پیشنهاد می‌دهیم مجموعه آموزشی آویشن برای لذت و سلامت جنسی را دنبال کنید.

 

منابع

1. Shahindokht Navvabi Rigi, Fatihe kermansaravi, Ali Navidian, Leila Safabakhsh, Ameneh Safarzadeh, Somaye Khazaian, Shahla Shafie, Tahmineh Salehian. Comparing the analgesic effect of heat patch containing iron chip and ibuprofen for primary dysmenorrhea: a randomized controlled trial. BMC Women’s Health 2012;12:25 https://doi.org/10.1186/1472-6874-12-25
2. Mahboubeh Valiani, Niloofar Ghasemi, Parvin Bahadoran, Reza Heshmat. The effects of massage therapy on dysmenorrhea caused by endometriosis. Iran J Nurs Midwifery Res. 2010 Autumn; 15(4): 167–۱۷۱٫
3. Ming‐Chiu Ou, Tsung‐Fu Hsu, Andrew C. Lai, Yu‐Ting Lin, Chia‐Ching Lin. Pain relief assessment by aromatic essential oil massage on outpatients with primary dysmenorrhea: A randomized, double‐blind clinical trial. Obstetrics & Gynaecology Research. 2012 May; 38(5): 817-822. https://doi.org/10.1111/j.1447-0756.2011.01802.x
4. Whipple B, Komisaruk BR. Elevation of pain threshold by vaginal stimulation in women. Pain. 1985 Apr;21(4):357-67.
5. Shabnam Omidvar, Sedighe Esmailzadeh, Mahmood Baradaran, Zahra Basirat. Effect of fennel on pain intensity in dysmenorrhoea: A placebo-controlled trial. Ayu. 2012 Apr-Jun; 33(2): 311–۳۱۳٫ doi: ۱۰٫۴۱۰۳/۰۹۷۴-۸۵۲۰٫۱۰۵۲۵۹
6. Molouk Jaafarpour, Masoud Hatefi, Fatemeh Najafi, Javaher Khajavikhan, Ali Khani. The Effect of Cinnamon on Menstrual Bleeding and Systemic Symptoms With Primary Dysmenorrhea. Iran Red Crescent Med J. 2015 Apr; 17(4): e27032. doi: ۱۰٫۵۸۱۲/ircmj.17(4)2015.27032
7. Ozgoli G1, Goli M, Moattar F. Comparison of effects of ginger, mefenamic acid, and ibuprofen on pain in women with primary dysmenorrhea. J Altern Complement Med. 2009 Feb;15(2):129-32. doi: 10.1089/acm.2008.0311.
8. Reza Heidarifar, Nahid Mehran, Akram Heidari, Hoda Ahmari Tehran, Mohammad Koohbor, Mostafa Kazemian Mansourabad. Effect of Dill (Anethum graveolens) on the severity of primary dysmenorrhea in compared with mefenamic acid: A randomized, double-blind trial. J Res Med Sci. 2014 Apr; 19(4): 326–۳۳۰٫
9. Suzuki N, Uebaba K, Kohama T, Moniwa N, Kanayama N, Koike K. French maritime pine bark extract significantly lowers the requirement for analgesic medication in dysmenorrhea: a multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled study. J Reprod Med. 2008 May;53(5):338-46.